Hollanda, Çalınan Firavun Dönemi Heykelini Mısır’a İade Ediyor
Hollanda, Firavunlar dönemine ait çalınmış bir heykeli Mısır’a iade etme kararı aldı. Kararı, geçici hükümetin Başbakanı Dick Schoof, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ile yaptığı görüşmede duyurdu.
İade edilecek eser, yaklaşık 3500 yıl öncesine ait taş bir baş heykeli. Heykelin, Mısır Firavunu III. Thoetmosis döneminde görev yapan yüksek rütbeli bir devlet görevlisini temsil ettiği belirtiliyor. Eserin Mısır’dan yasa dışı yollarla çıkarıldığı ve 2022 yılında Maastricht’teki Tefaf sanat fuarında ortaya çıktığı bildirildi. Heykelin bir sanat tüccarının elinde bulunduğu, çalıntı olduğu anlaşılınca da tüccarın eserden vazgeçtiği açıklandı.
“Mısır’ın Napolyonu” Thoetmosis III
III. Thoetmosis, MÖ 1479–1425 yılları arasında hüküm sürmüş ve Mısır tarihinin en güçlü hükümdarlarından biri olarak kabul ediliyor. Leiden’deki Rijksmuseum van Oudheden (Hollanda Eski Eserler Müzesi), Thoetmosis’i “Mısır’ın Napolyon’u” olarak tanımlıyor. Çünkü hükümdarlığı döneminde Orta Doğu ve Nubya’da (bugünkü Güney Mısır ile Kuzey Sudan) geniş topraklar fethetmişti.
Heykel Muhtemelen Arap Baharı Sırasında Yağmalandı
Hollanda Kamu Bilgisi ve Kültürel Miras Denetimi Kurumu, eserin yıl sonuna doğru Mısır’ın Lahey Büyükelçiliği’ne teslim edilmesini planlıyor. Heykelin hangi koşullarda çalındığı kesin olarak bilinmiyor; ancak yetkililer, eserin büyük olasılıkla 2011–2012 yıllarındaki Arap Baharı olayları sırasında yağmalandığını düşünüyor.
Mısır’ın eseri nerede sergileyeceği henüz açıklanmadı. Olası seçeneklerden biri, dün resmi olarak kapılarını açan Kahire’deki Büyük Mısır Müzesi (Grand Egyptian Museum). Bu müzede, Eski Mısır medeniyetine ait yaklaşık 50.000 eser sergileniyor.
“Sembolik ama önemli bir adım”
Başbakan Schoof, heykelin iadesini “sembolik ama anlamlı bir jest” olarak nitelendirdi. “Hollanda, bu iade karşılığında hiçbir şey talep etmiyor. Cumhurbaşkanı Sisi son derece memnuniyetle karşıladı ve kültürel miras kaçakçılığıyla mücadelede bu tür adımların önemini vurguladı.” dedi.
Hollanda, 1970 tarihli UNESCO sözleşmesine taraf olarak, yasa dışı yollardan çıkarılan kültürel miras eserlerinin ait oldukları ülkelere iade edilmesini taahhüt ediyor.
Mısır ise uzun süredir yurt dışına kaçırılan sanat eserlerinin geri getirilmesi için diplomatik girişimlerde bulunuyor. Ülke, Nefertiti büstünün Berlin’deki Mısır Müzesi’nde ve Dendera Zodyağının Paris’teki Louvre Müzesi’nde sergilenmesini, Mısır kültürel mirasının “yabancı ellerde” tutulmasının sembolü olarak görüyor.