Veyis Güngör'ün kaleminden "Kabinede kimler bakan olacak?"

Kabinede kimler bakan olacak?

Hollanda’da Temsilciler Meclisi seçimleri 2021 yılının Mart ayında yapılmıştı. Seçimlerin hemen ardından, hükümet kurma çalışmaları da hummalı bir şekilde başlamıştı. Ancak, aradan aylar geçmesine rağmen, hatta, hükümeti kurmakla görevlendirilenlerin birkaç kez değiştirilmesine rağmen, hükümet bir türlü kurulamadı. Her ne kadar Hollanda siyasi geleneğinde, hükümetin kurulmasının aylarca sürmesi normal olsa da, bu kadar uzaması, rekor kırdı. (2017’de 225 gün sürmüştü, şimdi ise 238 günü buldu)

Kabinenin kurulması kolay olmuyor elbette. Sekiz aydır, kartlar belki onlarca defa karıldı ve bozuldu. Başbakan Rutte’nin üst üste yaptığı gaflar, koalisyon ortaklarının Rutte’ye güvensizlikleri başta olmak üzere, VVD ve CDA’nın aylarca İşçi Partisi PvdA ve Yeşil Sol’u, D66’nın da, Hıristiyan Birlik Partisi CU’yu, yeni koalisyonda istememeleri, hükümeti kurma pazarlıklarının aylarca sürmesine neden odu.

Şimdi ne olduysa, kapalı kapılar ardında ne konuşulduysa, tekrar başa dönüldü. Son durum ise, VVD, D66, CDA ve CU’nun koalisyon hükümeti kurma meselesinde anlaşıp, yeni kabineyi oluşturma kararına varmış olmalarıdır. Hollanda siyasi geleneğinde, kabinenin oluşması süresinde, bu tür uzun pazarlıklardan örnekler vermeye gerek kalmadan, kulislerde dolaşan ve kabinede görev alacak yeni isimlere geçelim.

Hollanda siyasi tarihinin en uzun kabine kurma çalışmaları olarak hatırlanacak 2021 kabinesi, yeni yüzlerin ve isimlerin, yeni yönetim biçimi iddiasıyla gündeme gelmesini sağladı. Kabinede görev alacak isimler önümüzdeki hafta içinde, koalisyon ortakları tarafından açıklanacak. Koalisyonu oluşturmakla görevli Johan Remkes, Eylül ayının sonunda yaptığı açıklamada, yeni hükümetin eskilerin görev aldığı bir hükümet olmayacağı, yeni isimlerin gündeme geleceğini, bir ümit olarak belirtmişti.

Her ne kadar kabinede yeni isimler görev alacak olsalar da, seçimlerde D66’ya büyük oy patlaması yaşatan Sigrid Kaag’ın, bakan veya başbakan yardımcısı olarak devam edip etmeyeceği merak ediliyor. Dışişleri Bakanlığı, Sigrid Kaag’ın büyük hayali, ancak, Kaag’ın kısa bir süre önce, Dışişleri Bakanlığından istifa etmesi, tekrar aynı göreve gelip gelmemesini tartışmalı hale getiriyor.

Siyasi uzmanlar, CDA lideri Wopke Hoekstra’nın, şu anda üstlendiği görevi, Başbakan Rutte gibi, devam ettirmesini istediğini, ancak, seçimlerde büyük yenilgi yaşayan CDA’ya Maliye Bakanlığının tekrar verilip verilmeyeceğinin kesinleşmediği görüşündeler. Korona Bakanı olarak anılan Hugo de Jonge başta olmak üzere, istifa eden Ank Bileveldve görevde olan Fred Grapperhaus gibi isimlerin ‘yeni yüzler’ kategorisine uymadığı belirtilirken, şu anda CDA kontenjanından Devlet Bakanı olan Raymond Knops’un da yeni bir göreve hayır demeyeceği ifade ediliyor.

Koalisyonda görev alacak CU partisi lideri, Gert-Jan Segers’ın bakanlık istemediği, Temsilciler Meclisinde göreve devam edeceği biliniyor. CU’dan Tarım Bakanı Carola Schouten’in, Bakan olarak kalmaya meyilli olduğu, ancak farklı bir bakanlık istediği, CU’lu eski senatör Mirjam Bikker’in ise muhtemel Bakan adayı olduğu kulisler arasında yer alıyor.

Liberal parti VVD’de de ise, Rutte Başbakan olarak devam ederken, mevcut Bakanlardan Henk Kamp ve hükümeti kurmakla görevli Wouter Koolmees haricinde, Bakanlık istemeyen isim yok.
Kabinede görev alacak veya mevcut görevlerinin devam etmesine kesin bakılan genç ve yeni isimler arasında, VVD’li Sophie Hermans, Dennis Wiersma ve Dilan Yesilgöz yer alıyor.

Hatırlanacağı üzere, yıllardır Rutte’nin sağ kolu olan Sophie Hermans, koalisyon kurulması sürecinde partisi adına müzakereleri yürüttü. D66’lı Stevan van Weyenberg da, yeni isimler arasında yer almakta. Siyasi analistlere göre, hükümeti kuracak VVD, D66, CDA ve CU partileri, kabinede görev alacak yeni isimleri, belediyelerden, yüksek bürokratlardan ve uzmanlardan da seçebilir.

Aralık ayının ikinci haftası ya da Noel Bayramından önce oluşması beklenen yeni Hollanda kabinesinde var olan Bakanlıkların yanı sıra, ‘İklim ve Enerji Bakanlığı’ gibi zamanın ruhuna uygun yeni Devlet Bakanlıkları da oluşabilir.

Aylar süren hükümeti kurma çalışmalarında sona gelinmesi sevindiricidir. Yeni oluşacak kabinede genç isimlere yer verilmesi de önemli bir gelişmedir. Ayrıca, seçimlerde başta Başbakan Rutte olmak üzere, yeni yönetim modelinin hayata geçirilmesi de bir o kadar olumlu gelişmedir.

Not: Hükümetin kurulmasından sonra meydana çıkacak olan boşluktan ötürü, meclise girememiş olan avukat Nazmi Türkkol’un da, bir başka Türk kökenli olarak, D66 listesinden meclise gireceği bekleniyor.