Hollanda Temsilciler Meclisinde neler oluyor?

Hollanda Temsilciler Meclisinde neler oluyor?

Hollanda’da yürütmenin en önemli organlarından birisi olan 150 üyeli Temsilciler Meclisinde sular bir türlü durulmuyor. 24 yıl milletvekilliği ve üst üste üç dönem Meclis Başkanlığı yapan Hatice Arib  için, 2021 yılında yapılan araştırmanın usulü nedeniyle karışmış olan Meclis, şimdi de, milletvekillerinin ve bürokratların ‘'Sınır aşan cinsel davranışları'’ ile çalkalanıyor.

Milletvekilleri ve Temsilciler Meclisinde çalışan memurların, sınır aşan cinsel davranışlar sergiledikleri yönünde şikayetler artınca, şimdiki Meclis Başkanı Vera Bergkamp, 2021 yılında, şikayetlerin Utrecht Üniversitesi tarafından araştırılmasını istemişti. İki yıl süren araştırmada yöntem olarak, milletvekili ve Mecliste çalışanlar olmak üzere, toplam 654 kişiyle yapılan anket ve otuz ayrı söyleşi yapıldı. 

Geçen hafta yayınlanan bu konudaki rapor için ilk açıklama, Meclis Başkanı Vera Bergkamp’dan geldi. Bergkamp’ın, ‘korkunç’ olarak nitelendirdiği rapordaki öne çıkan davranışlar, ‘cinsel taciz’, ‘iftira’, ‘ayırımcılık’, ‘dedi kodu’, ‘küçük düşürücü yorumlar’, ‘sataşmalar’, ‘zor kullanmak’, 'kurallara aykırı veya etik olmayan bir şey yapmak için uygunsuz baskı' olarak yer aldı.   

Araştırmaya katılanların önemli bir bölümü, genel anlamda Mecliste kendini güvende hissederken, katılımcıların yüzde 35,7’si, Mecliste, en az bir defa, bir başka çalışan tarafından sınır aşan davranışa maruz kaldığını belirttiler.

Katılımcıların yarısı mecliste yaşanan, istenmeyen davranışlar hakkında birbirleriyle konuşabildiklerini söylerken, yaklaşık üçte biri bunun zorluğuna dikkat çekti. Katılımcıların yüzde 2,3’ü, mecliste istenmeyen cinsel davranışı bizzat kendisi yaşarken, yüzde 5’i ise bu davranışı arkadaşlarının yaşadığına tanıklık ettiklerini söyledi.   

Araştırmaya katılanların dörtte birinden fazlası, istenmeyen davranışların faili olarak, milletvekilleri ve üst düzey yöneticilerini işaret ederken, bu sayı Meclis çalışanlarının toplam sayısının, yalnızca yüzde 4 ve 9'una tekabül ediyor.

Davranışlarda, mevki, makam ve güç etkisinin öne çıktığı ve bunun suistimal edildiği belirtildi. Örneğin, bir milletvekilinin meclis çalışanına istenmeyen bir davranışta bulunması karşısında, milletvekilinin soruşturulması yerine, işin kolayına gidilerek, memurun işten çıkartılması tercih edilmiş.

Hollanda siyasetinin tecrübeli ve tanınmış sosyal demokrat üyesi Mariëtte Hamer, Meclis Başkanı ve diğer yetkililerin, Temsilciler Meclisinde güven ortamının sağlanmasında sorumlu olmalarına rağmen, pasif davrandıklarını belirtti. Hamer’e göre, Temsilciler Meclisi örnek bir kurumdur. Yasalar, sınır aşan davranışlara karşı yasalar, burada yapılır. Hamer, “Dünyayı iyileştirmek istiyorsak, kendimizden başlamalıyız” yorumunda bulundu.    

Ne yazık ki, Hollanda’da sınır aşan cinsel davranışlar, parlamentoyla sınırlı değil. Kurumsal olarak, Hollanda RTL televizyonunda yayınlanan, 'O Ses Hollanda' (The Voice of Holland) yarışmasıyla başlayan, sınır aşan cinsel davranış skandalları, Ajax takımında da ortaya çıkmıştı. Kulübün Genel Müdürü ve eski futbolcu Marc Overmers ‘sınırı aşan cinsel taciz’ ile suçlanmıştı. Şimdi de Temsilciler Meclisinde, -ki topluma örnek olması gereken karar vericilerin olduğu bir kurumda- benzer skandallar yaşanıyor.

‘'Sınır aşan cinsel davranış'’ suçlamaları ve araştırmaları, tıpkı farklı kurumlarda (Vergi Daireleri, Dışişleri Bakanlığı, Konut ve Mesken) karşımıza çıkan, “kurumsal ırkçılık” sorunu gibi, toplumsal bir sorun olarak gündeme gelmektedir.

Bu tür sorunlar esasen, insanlığın tarih boyu kazandığı tecrübenin bir ürünü olarak ortaya çıkan demokrasinin de sorunu veya krizi olarak nitelendirilebilir. İnsanlar gibi, demokrasinin kurumları da hastalanabilirler. Ya da bozulabilirler. Her iki durumda da, demokrasinin tamir edilmesi, kurumlara olan güven duygusunun tazelenmesi ya da geri getirilmesi gerekmektedir. Toplumu temsil eden Temsilciler Meclisinin, örnek bir kurum olarak, yasamanın kaçınılmaz bir organı olarak, sağlıklı ve güven içinde işlevini yerine getirmesi kaçınılmazdır.

Ahlaki değerlerin yeniden gözden geçirilmesi ve norm haline getirilerek, pratikte uygulanması, demokrasinin olmazsa olmazlarıdır.

Cuma günü idrak edeceğimiz Ramazan Bayramı tebrik eder, Bayramın okuyucularım başta olmak üzere, insanlığa hayırlara vesile olmasını dilerim.